Uzależnienie od komputera wśród dzieci. Jak rozpoznać symptomy

Konieczność i wewnętrzny przymus wykonywania określonych czynności, a także natychmiastowa krótkotrwała gratyfikacja wraz z późniejszym szkodliwym i długotrwałym następstwem niosą znamiona uzależnienia. Współcześnie bardzo często mówi się o zachowaniach, które cechują uzależniające właściwości, dotyczy to bardzo często niekontrolowanego grania na komputerze, a także korzystania z zasobów Internetu. Sytuacja staje się bardzo poważna, ponieważ dotyka coraz młodszych użytkowników „wirtualnego świata”.

 

Uzależnienie od komputera oraz sieci internetowej może mieć różne oblicza. Gry internetowe, zakupy na aukcjach internetowych, różnorodne czaty, czy też wiadomości e – mail, mogą być niebezpieczne, jeśli towarzyszy im brak kontroli w użytkowaniu.

komputer i dziecko

 

Świadomość niebezpieczeństw jakie niesie ze sobą nadmierne korzystanie z komputera i Internetu, „popycha” rodziców do gruntowniejszej obserwacji własnych dzieci i ich sposobów użytkowania zdobyczy technologicznych. Nadmierne spędzanie czasu przed monitorem komputera prowadzi do uzależnienia, którego konsekwencje dotykają całej rodziny.

 

Mówiąc o uzależnieniu Mark Grifffiths wyodrębnił czynniki, po których można poznać uzależnienie. Należą do nich:

 

  • Wyrazistość emocjonalnego podporządkowania, która oznacza zmianę dotychczasowych priorytetów w życiu człowieka. Okazuje się, że konkretne zachowanie staje się dominujące w życiu jednostki. Wiedzie ono prym we wszystkich obszarach ludzkiego funkcjonowania, na poziomie myślenia, uczuć, a także zachowania.

  • Zmiana nastroju, którą osoby uzależnione uznają za konsekwencję swoich działań jest często postrzegana jako strategia radzenia sobie z emocjami za pomocą podekscytowania, ożywienia, lub ucieczki od rzeczywistości.

  • Tolerancja dawkowania odnosi się do potrzeby zwiększenia ilości czasu aby osiągnąć satysfakcjonujące rezultaty emocjonalne. Oznacza to, że dziecko potrzebuje większej ilości czasu na przebywanie w sieci, aby uzyskać euforię, która towarzyszyła mu na początku.

  • Objawy odstawienia w postaci drżenia, ponurego nastroju, nudności, czy pocenia się dłoni. Te nieprzyjemne uczucia i objawy pojawiają się w sytuacji nagłego ograniczenia lub przerwania pożądanej czynności.

  • Konflikt. najczęściej pojawia się między osobą uzależnioną, a najbliższym otoczeniem (tzw. konflikt interaktywny). Czasami sama jednostka uzależniona doświadcza dyskomfortu wewnętrznego, którego podłożem jest utrata kontroli (tzw. konflikt intrapsychiczny).

  • Nawrót oznacza wielokrotne powroty do poprzednich wzorców postępowania.

 

Istnieje pewien katalog symptomów, których obecność może nasuwać rodzicom uzależnienie od komputera i Internetu u dzieci. Lista opracowana przez Marka Griffithsa (źródło: Gry i hazard. Uzależnienia dzieci w okresie dorastania”, GWP, Gdańsk 2004) zawiera następujące pytania:

„Czy dziecko:

 

  • Gra lub pracuje na komputerze niemal codziennie,

  • Często używa komputera przez długi czas (ponad 3 godziny bez przerwy),

  • Gra dla rozładowania emocji,

  • Jest niespokojne poirytowane, jeśli nie może używać komputer,

  • Zaniedbuje życie koleżeńskie i zajęcia sportowe,

  • Siedzi przy komputerem, zamiast odrabiać zadania domowe,

  • Próbuje ograniczyć granie, lecz mu się to nie udaje?”.

 

Twierdzące odpowiedzi w co najmniej czterech pytaniach sugerują przebywanie na granicy normy i patologii w kontakcie z komputerem.

 

Przesadne interakcje dziecka z urządzeniem takim jak tablet, laptop itp. mogą przybierać formę bierną – tj. oglądanie, bądź aktywną- granie. Wielu rodziców zastanawia się w jaki sposób uchronić swoje dzieci przed uzależnieniem od komputera. Specjaliści zalecają, aby opiekunowie zainteresowali się i poznali gry i wszystkie usługi sieciowe z jakich aktualnie korzystają ich dzieci. Nieznajomość tego obszaru aktywności podopiecznych, znacznie zmniejsza pole wpływu opiekunów. Ważną rolą rodziców podczas edukacji „komputerowej” dzieci i kształtowania w nich roli świadomego użytkownika jest:

 

  • Wspieranie dzieci w wyborze adekwatnych dla ich wieku, ale jednocześnie atrakcyjnych usług sieciowych i gier,

  • Przeprowadzanie rozmów z dziećmi na temat treści gier, tak aby rozumiały różnicę pomiędzy światem wirtualnym/wymyślonym, a rzeczywistością,

  • Troszczenie się o to, aby komputer i korzystanie z Internetu nie stało się obsesją,

  • Zachęcanie do wspólnego korzystania z komputera, aby dziecko nie przesiadywało samo przed monitorem.

 

Rodzinne korzystanie z komputera wymaga ustalenia zasad. Należy pamiętać o tym, że dzieci uczą się poprzez naśladowanie. Dlatego sposób korzystania z Internetu i komputera przez rodziców staje się dla nich wzorem. Jeśli opiekunowie mają tego świadomość, mogą poprzez modelowanie, własną postawą wprowadzać wzorce, których pożądają.

 

Warto pamiętać również o tym, że komputer i korzystanie z Internetu nie powinno stanowić jedynego zajęcia dziecka. Równie ważne jak „czas spędzony w sieci” powinno być czytania książek, uprawianie sportu, udział w zajęciach pozalekcyjnych itp.

 

Nie można dopuścić do tego, aby komputer i Internet stały się najważniejsze w życiu dziecka ponieważ mogą doprowadzić do wielu zaburzeń w jego funkcjonowaniu. W sytuacji uzależnienia od Internetu (internetoholizmu) warto kontaktować się ze specjalistami .